پیام عشق

سلام

تنها عموی من همیشه برام قابل احترام بوده. عموئی دقیقا بیست سال بزرگ تر از من و ده سال کوچک تر از پدر بزرگوار. گرچه شخصیتش و جدّی بودن بیش از حدّش مانع از این میشه که آدم رابطه نزدیکی باهاش داشته باشه اما همچنان برام قابل احترامه. چه اون موقع که در پنج سالگی و در هفته های اول جنگ با عراق رفتیم خونه شون و تا دم پادگان بدرقه اش کردیم چون ارتش افراد ذخیره شو دوباره به خدمت فراخونده بود. چه زمانی که گوشه حیاط خونه شون پر از وسایل بدنسازی بود و هر روز عصر باهاشون تمرین میکرد. چه زمانی که سالها به کلاس خوشنویسی میرفت و نهایتا هرچه تلاش کرد نتونست توی آزمون مرحله "عالی" قبول بشه و چه زمانی که سالها با ساز "نی" مانوس بود و در سالهای آخری که موسیقی کار میکرد چند شاگرد هم گرفت اما بعد از یک سری کارهای دندان پزشکی دیگه نتونست "نی" بزنه. و چه زمانی که خوشبختانه درمان بیماری سرطانش موفقیت آمیز بود و به دیدنش رفتیم و چه الان که به ندرت به خونه همدیگه میریم و معمولا همدیگه رو توی خونه بابا اینها میبینیم. توی کار هم تا میتونست پیشرفت کرد و در هنگام بازنشستگی مسئول یکی از شهرستانهای استانمون توی اداره شون بود و حتی بعد از بازنشستگی از کارهای دولتی با کاری که خودم براش پیدا کردم توی یکی از مراکز خصوصی چند سال ریاست کرد. توی این پست هم کمی درباره عمو نوشتم.

و اما ماجرائی که میخوام براتون تعریف کنم مربوط میشه به زمانی که (اگه اشتباه نکنم) دانش آموز دبیرستان بودم.

 

عموی گرامی مدتها نی میزد. و از این شاکی بود که اساتید داخل ولایت دیگه چیزی ندارن که بهش یاد بدن. تا این که توی اون دوره ای که هنوز از موبایل و اینترنت و شبکه های اجتماعی خبری نبود شماره تلفن یه استاد نی توی تهران را پیدا کرد. بعد باهاش تماس گرفت و قرار گذاشت و بعد هم برای مدتها روزهای آخر هفته با اتوبوس چند ساعت توی راه بود تا میرفت تهران و یک کلاس میرفت و بعد دوباره با اتوبوس به ولایت برمیگشت. برای من که دو سه بار سعی کردم نُتها را یاد بگیرم و آخرش هم نتونستم و با هم قاطی شون میکردم و نهایتا ولش کردم این کار نشون دهنده عشق عمو به موسیقی بود. مدتی از این ماجرا گذشت تا این که یکی از آخر هفته ها از خونه عمو بهمون زنگ زدند و خواستند شب بریم خونه شون و تاکید کردند لباس های پلوخوریمونو بپوشیم! چون قراره این بار استاد یه سر بیان ولایت. ما هم رفتیم. ما بودیم و خانواده عمو و خانواده باجناق عمو که یکی از دبیران برجسته شیمی استان بود و نوازنده "سه تار". راستش مطمئن نیستم که کس دیگه ای هم اون شب اونجا دعوت بود یا نه؟

نشستیم و صحبت کردیم تا این که زنگ زدند و عمو رفت و در را باز کرد. اول یه مرد سی چهل ساله اومد تو با مو و ریش انبوه و یه کیف "دف" توی دستش و بعد یه مرد کمی پیرتر با کمی اضافه وزن و با سبیل و سری که فقط کمی کم مو بود با کیف حاوی نی. مردی به نام استاد "سید محمد موسوی".

هر دو مهمان جدید داخل شدند. سلام و علیک کردیم و همگی نشستیم. اول چای آوردند که راستش من اصلا نمیدونستم عمو اینها استکان های به این خوشگلی هم دارند . بعد بزرگترها کمی صحبت کردند و البته بیشتر شنونده سخنان استاد "موسوی" بودند که ترجیع بند همه صحبتهاشون تجلیل از صدای جادوئی استاد "محمدرضا شجریان" بود. ظاهرا ایشون علاقه بیش از حدی به جناب "شجریان" و صدای زیبای ایشون داشتند. برای نمونه عمو بعدها برامون تعریف کردند که:  استاد از نخستین باری گفت که به منزل استاد "شجریان" دعوت شده بود و تعریف کرد که ایشون چنان گلهای زیبائی توی خونه اش پرورش داده بود که من فقط دنبال یه سطل آشغال میگشتم که دسته گلی که برده بودم توش بندازم! یا یک بار تعریف کرده بودند که با ..... (یکی دیگه از خوانندگان مشهور و سنتی کشور) سوار هواپیما بودیم که ازم پرسید: به نظر شما من بهتر میخونم یا شجریان؟ و من فقط این طرف و اون طرفو نگاه کردم ببینم پنجره ای هست که به خاطر این سوال از اون بالا پرتش کنم پائین یا نه؟! و البته فرد دیگری که ایشون با احترام ازشون یاد میکردند کسی نبود جز نوازنده بزرگ نی استاد فقید حسن کسائی.

سفره پهن شد و با همکاری بیشتر کسانی که اونجا بودند غذاها داخل سفره گذاشته شد و شام خوردیم. زن عمو هم انصافا هر هنری داشت رو کرده بود. بعد از شام سفره جمع شد و بعد دوباره چای خوردیم و بعد همه دورتادور اتاق نشستند و به جناب "موسوی" خیره شدند. ایشون هم پیام را گرفتند و در جعبه باریک و بلندی که آورده بودند باز کردند و یکی از دو عدد "نی" که داخلش بود بیرون آوردند. همراهشون هم "دف" خودشون را بیرون آوردند. و مشغول گرم کردن و تمرین شدند. عمو هم یک نوار کاست که از قبل آماده کرده بودند داخل ضبط گذاشتند و بعدا با شروع نوازندگی ضبط را شروع کردند. البته پیش از شروع به نواختن استاد خواهش کردند که نور محیط را کم کنیم و فورا به جز یک چراغ کم نور همه چراغها خاموش شد.

 یادم نیست اول صدای نی بلند شد یا صدای دف. اما یادمه در تمام یک ساعت و چهل دقیقه ای که اون نوای بهشتی به گوش میرسید همه ما میخکوب بودیم و بدون هیچ حرف و حرکتی فقط گوش میدادیم. گاهی به صدای موزون نی که گاهی بم و گاهی زیر میشد و حتی یک بار چنان بم و دوصدائی شد که من دیگه هرگز چنین صدائی را نشنیدم. و گاهی هم به صدای پرقدرت دف گوش میدادیم که گاهی طنین ضربات حساب شده نوازنده بر روی قسمت های مختلف اون به گوش میرسید و گاهی صدای زنجیرهای کوتاه فلزی که در قسمتهای بالائی دف نصب شده بودند و با حرکات دستان نوازنده به همدیگر و بدنه دف برخورد میکردند. درواقع به جز نوازندگان فقط سه نفر بودند که در این مدت حرکت کردند. اول عموی گرامی که یکی دوبار نوار کاست را بعد از تمام شدن اول برعکس و بعد با نوار دیگه ای جایگزین کرد. و دوم پسر سه چهار ساله باجناق عمو که اواسط اجرا بدون هیچ حرف یا حرکتی یکدفعه سقوط کرد و از حالت نشسته به حالت خوابیده دراومد و خوابش برد. و سوم یکی از خانمهای مجلس که الان یادم نیست کدومشون بود و یه بالش زیر سر اون بچه گذاشت. جالب این که همین بچه هم الان از نوازندگان خوب ویلن توی ولایت محسوب میشه.

من از دستگاه های موسیقی سنتی چیزی نمیدونم و نمیتونم بگم برامون چی نواختند اما اینو میدونم که روحمون برای صد دقیقه به پرواز دراومد و دوباره به جای خودش برگشت.

وقتی اجرا تموم شد همه مون تشویقشون کردیم و اون دو نفر هم تشکر کردند. بعد چراغها روشن شد و استاد گفتند: "تا به حال توی هیچ جمعی نبودم که این قدر خوب سکوت را رعایت کنند. ممنون". شیرینی و میوه آوردند و بعدهم هردو نوازنده از جا بلند شدند. راستش مطمئن نیستم میخواستند همون موقع به سمت تهران حرکت کنند یا هتل گرفته بودند. به دم در که رسیدند استاد یکدفعه ایستادند. بعد به سمت عمو برگشتند و گفتند: لطفا نوار کاستی که ضبط کردین بهم بدین. نمیخوام این آهنگها پیش از انتشار رسمی شون جائی منتشر بشن. بعد نوار را گرفتند و از در بیرون رفتند.

چند ماه بعد آهنگهایی که ما اون شب شنیده بودیم همراه با صدای دف و ضرب با نام "پیام عشق" از بلندگوی همه مغازه های نوارفروشی ولایت درحال پخش بود. طبیعتا عمو یکی از اولین نفراتی بود که اون نوار کاست را خرید. من هم دوست داشتم بخرمش اما خساست وحشتناکی که در اون زمان بهش مبتلا بودم مانع شد و اون قدر دست دست کردم که وقتی که بالاخره خودمو راضی کردم بخرمش همه جا تمامش کرده بودند!

پ.ن1. چند ماه پیش از فارغ التحصیل شدن از دانشگاه کشف کردم که یک مرکز قرض گرفتن نوار کاست هم توی دانشگاه داریم که نمیدونم از چه زمانی شروع به کار کرده بود. یک روز که رفته بودم اونجا توی لیست نوارها به عنوان "موسیقی سنتی-محمدرضا شجریان-محفلی" برخوردم و گرفتمش. وقتی بردمش خونه و گذاشتمش تا پخش بشه متوجه شدم که اولش میگه: من "سید محمد موسوی" هستم. امروز نمیدونم چندم بهمن ماه سال پنجاه و هفته.  ما الان منزل آقای شجریان هستیم. الان چند روزه که اعلیحضرت تشریف بردن و ما همه مون خماریم! الان اینجا آقای "شجریان" هستند با بانو، آقای ... هستند با بانو ................ و بالاخره بنده هستم با عیال! بالاخره باید بین من و بقیه یه فرقی باشه!" بابا را صدا کردم و این بخش را براش پخش کردم که فورا یکی از روی نوار کپی کرد. بعد عمو اومد خونه مون که او هم با شنیدن این نوار یکی از روش کپی کرد و گفت: این نوار چون محفلیه ارزش داره. چند روز بعد که نوار را بردم و تحویل دادم یکی از مسئولین دانشگاه هم اونجا بود. مسئولِ اون قسمت نوار را گذاشت روی پخش تا ببینه آسیبی ندیده باشه که همون جملات پخش شد و جناب مسئول دانشگاه فرمودند: اینها دیگه چیه؟ همین حالا پاکش کنید! یادم باشه دفعه بعد که رفتم خونه بابا اینها بگم یکی از روی اون نوار برام کپی کنن.

پ.ن2. نمیدونم چرا اما در سالهای اخیر توی ذهنم مونده بود که اسم اون نوار کاست جناب موسوی "آسمان عشق" بوده. اما موقع نوشتن این پست این اسمو سرچ کردم و متوجه شدم "آسمان عشق" اسم یکی از کارهای استاد شجریانه. بعد کارهای جناب موسوی را سرچ کردم و از روی عکس جلدش "پیام عشق" را شناختم. بعد گفتم ببینم میتونم الان پیداش کنم و بخرمش یا نه؟ توی یکی از فروشگاههای اینترنتی پیداش کردم و خواستم سفارشش بدم که متوجه شدم قسمت دوم هم داره. پس هر دو قسمتو خریدم. اما چند روز بعد فروشنده بهم پیام داد که: شرمنده من فکر میکردم هر دو قسمت این نوارو دارم اما حالا میبینم که دوتا از قسمت اولش دارم! اگه دوست دارین براتون هردو را بفرستم یا یکی دیگه از نوارهامو انتخاب کنین! (باز بگین نباید بگم هر برنامه ای که میریزم خراب میشه!) بقیه نوارهاشو نگاه کردم و خوشم نیومد. یکی دو روز سرم شلوغ بود و بعد یکدفعه یادم به این نوار کاست افتاد. اومدم به فروشنده بگم نمیخوام و پولمو پس بدین تا از یه جای دیگه بخرم که برام پیامک اومد: کاست "پیام عشق" برای شما ارسال شد! صبر کردم ببینم بالاخره چیو فرستاده که بعد از چند روز یکی از "پیام عشق" شماره یک به دستم رسید. همون موقع بهش پیامک دادم: یه دونه از این نوار به چه درد من میخوره؟ کسی قسمت دومشو تنها نمیفروشه. گفت: یه شماره کارت برام بفرستین. و وقتی فرستادم همه پولی که به حساب ریخته بودم برام به حساب زد و گفت: شرمنده اما وقتی چیزی توی این فروشگاه میفروشیم باید ظرف مدت معینی ارسالش کنیم وگرنه جریمه میشیم. خلاصه که الان من موندم و یک نوار شماره یک که برام مجانی تموم شده! نمیدونم بگردم ببینم شماره دو را تنها پیدا میکنم یا از خیرش بگذرم؟!

پ.ن۳. با یکی از همکاران عمو توی اداره شون صحبت می‌کردم که گفت: عموتون اون قدر جدی بود که ما پشت سرش بهش میگفتیم تیمسار! ظاهرا فقط من نبودم که متوجه این حالتشون شده بودم.